|
Dawny Gdańsk
|
 |
Żuławy, Kaszuby, Kociewie i inne miejsca bliższe lub dalsze - Zbiory archeologiczne
dago - Pon Gru 20, 2004 3:01 pm Temat postu: Zbiory archeologiczne Dotarła do mnie kiedyś informacja (źródła nie pomnę ), że w 1945 roku do wsi Przyjaźń zostały wywiezione zbiory archeologiczne z Gdańska. Po wkroczeniu Rosjan, żołnierze opróżnili skrzynie z bezwartościowych dla nich skorup, kamieni i żelastwa i użyli ich do pakowania bardziej "wartościowych" dóbr. Czy ktoś zna dalsze losy zbiorów, czy były podejmowane jakieś próby wyjaśnienia co się z nimi stało? Może są tam porozrzucane w pobliżu miejsca przechowywania? Jest tam pałac, obecnie w rękach prywatnych, przypuszczam, że tam były te zbiory przechowywane.
Pozdrawiam
pumeks - Pon Gru 20, 2004 3:58 pm Temat postu: Re: Zbiory archeologiczne
dago napisał/a: | Dotarła do mnie kiedyś informacja (źródła nie pomnę) |
Mogłes to czytac w tym tekście albo i w jakimś innym miejscu. Sprawa jest dość dobrze rozpoznana, z tym że część informacji pozostaje w obiegu wewnętrznym zainteresowanych badaczy. Faktycznie te zbiory - część - znajdowały się w Przyjaźni i człowiek, który miał za zadanie je zabezpieczyć, dotarł tam zbyt późno. Według jego notatki słuzbowej (korzystam z tekstu opublikowanego w 1995 r., ale postaram się jutro dotrzeć do artykułu publikowanego prawie "na gorąco" w 1948 r.) zabytki zabezpieczone przez Niemców w majątku Przyjaźń jak zdołałem się zorientować, stanowiły "cymelia" zbiorów gdańskich. Słynne brązy, słynne urny twarzowe i zabytki pochodzenia skandynawskiego zostały tam zniesione na początku 1944 roku w około 12 skrzyniach wg opowiadań służby folwarcznej. Oddziały Armii Czerwonej po zajęciu majątku potrzebowały skrzynie na opał oraz do pakowania ruchomości o wartości waloryzującej się gotówkowo. Wyrzucono wtenczas wszystko na ziemię w jednej z sal pałacu, skąd po przyjściu następnych oddziałów na podwórze. Część dostała się do śmietnika część do gnojownika. Część zabytków, głównie fragmenty urn twarzowych które były potłuczone i nikt ich nie wziął, zostały przez tego pana zabezpieczone: Całość zapakowana została przeze mnie w trzy skrzynie i złożona w składnicy muzealnej woj. gdańskiego w Oliwie.
Po powstaniu w Gdańsku muzeum archeologicznego podejmowane były w Przyjaźni próby poszukiwań jakichś ewentualnie poniewierających się jeszcze zabytków, zarówno w majątku jak i na okolicznych polach. Nie przyniosło to jednak zbyt wielu sukcesów. Natomiast w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych do muzeum archeologicznego trafiały rózne osoby posiadające zabytki (głownie z brązu) które, jak się dawało rozpoznać, pochodziły z byłej kolekcji archeologicznej Westpreussisches Provinzialmuseum. Z tego, co wiem, co najmniej jedna osoba posiadała większy zbiór takich zabytków, a po jej śmierci trafił on do jednego z muzeów w województwie podkarpackim. Wszystko wskazuje więc na to, że po odejściu krasnoj armii, a przed przybyciem tego pana, o którym wspominałem, do Przyjaźni dotarli ludzie, którzy na własną rękę "zabezpieczyli" to, co jeszcze dawało się zabezpieczyć.
dago - Wto Gru 21, 2004 8:39 am
Pumeks, wielkie dzięki za informacje. Gdybyś zechciał dotrzeć do artykułu o którym piszesz i mógłbyś mi go w jakiś sposób przekazać, moja wdzięczność nie miałaby granic Wiadomość o tych zabytkach mam jeszcze z przed ery pobytu na forum i stronach o Gdańsku (wpadłem na to gdzieś 10 lat temu). Teraz mam trochę kontaktów w Przyjaźni i doszedłem do wniosku, że mógłbym popytać, poszukać, dowiedzieć się czegoś. To przecież prawdziwy skarb Zresztą nie muszę nic znaleźć, wszak rzecz polega na samym szukaniu.
Pozdrawiam
PS
Pumeks, gwoli ścisłości, nie należę do ludzi rozkopujących stanowiska archeologiczne czy groby wojenne.
pumeks - Wto Gru 21, 2004 3:45 pm
Nie dotarłem na razie do wspomnianego artykułu (Jerzy Antoniewicz, Losy gdańskich zbiorów prehistorycznych, "Jantar" R. 6: 1948 z. 2, s. 176-181.) ale mam kilka innych informacji. Cytowana przez mnie wczoraj notatka Jerzego Antoniewicza (niestety, bez daty) ma jeszcze wcześniejszy akapit:
Z funduszów wojewódzkich zająłem się zniesieniem zabytków prehistorycznych z b. gdańskiego muzeum prehistorycznego zabezpieczonych przez Niemców w maj. państwowym Przyjaźń w pow. kartuskim. Zbiory te leżały dotychczas bez faktycznej opieki fachowej na strychu. Zostały one tam złożone dzięki obywatelskiemu stanowisku karbowego majątku Ob. Franciszka Langowskiego który dosłownie wyciągał je z gnojownika i śmietnika chroniąc je przed ostatecznym zniszczeniem. Nie wszyscy jednak tak postępowali. W/g oświadczenia tegoż Langowskiego szwagier b. administratora majątku Przyjaźń ob. Wacława Komatowskiego wywiózł część zbiorów do Krakowa, aby je spieniężyć. Interweniowałem w tej sprawie u Konserwatora Wojewódzkiego który oddał sprawę Organom Bezpieczeństwa.
Poza tym znalazłem jeszcze odręczny list, niestety podpisu nie mogę rozszyfrować ale list posiada pieczątkę "Muzeum Kaszubskie w Kartuzach" i brzmi:
Kartuzy, d. 11.list. 1955 r.
Do Muzeum Pom. w Gdańsku
Dla p. Łuki
Przekazuję wiadomości od p. Drywy Tadeusza z Kartuz w sprawie eksponatów znalezionych w Przyjaźni pow. Kartuski a dostarczonych p. Łuce. Otóż eksponaty te znajdowały się w rowie przylegającym do pól P.G.R. koło mostu na drodze, która prowadzi z Lnisk do Przyjaźni. (Plan sytuacyjny załączam) Wydobył je p. Drywa osobiście w czasie oczyszczania rowów. P. Drywa przypuszcza, że one dostały się tam ze śmieciami. Wydobył je w miesiącu kwietniu r.b.
Należność można przesłać pocztą na adres p. Drywy, Kartuzy (...)
(podpis nieczytelny)
O tej sprawie ukazała się w "Dzienniku Bałtyckim" z 8.I.1956 r. następująca notatka:
Cenne odkrycie zabytków archeologicznych. Wiosną ub. r. Tadeusz Drywa z kartuz natrafił w czasie prac ziemnych, prowadzonych na drodze wiodącej z Przyjaźni do Lniska w pow. kartuskim, na kilkadziesiąt zabytków brązowych oraz fragmenty ceramiki. Po przekazaniu w listopadzie ub. r. wspomnianych zabytków Muzeum Pomorskiemu w Gdańsku okazało się, że mamy tu do czynienia z odkryciem części przedwojennych zbiorów archeologicznych w Gdańsku, które Niemcy wywieźli pod koniec wojny.
W skład odkrytych przedmiotów wchodzą cenne zabytki brązowe jak bransolety, naramienniki, nagolenniki, naszyjniki, klamry do pasów, róg do picia - zachowane w całości, lub we fragmentach, pochodzące z różnych miejscowości Pomorza, określone jako pochodzące z epoki brązu (1700-700 przed n.e.), z wczesnej epoki żelaza (700-400 przed n.e.) oraz z okresu późnolateńskiego i okresu rzymskiego (I w. przed n.e. i I-IV w. n.e.) Wsród zabytków wyróżniają się bogato ornamentowany róg brązowy do picia oraz klamra brązowa do pasa (por. rys.)
Znalazcy cennych przedmiotów, T. Drywie, należą się słowa uznania za zabezpieczenie i przekazanie zabytków Muzeum Pomorskiemu w Gdańsku.
dago - Czw Gru 23, 2004 10:31 am
Jeszcze raz wielkie dzięki
Bez podtekstów
Pozdrawiam
tgrabarczyk - Sob Sty 01, 2005 7:21 pm Temat postu: zbiory archeologiczne Na swoją inaugurację w tym portalu przesyłam zdjęcie (pocztówka z 1916 r.) cmentarzyska w Odrach w pow. chojnickim, które jest przecież bardzo związane ze starym Gdańskiem. Tam bowiem wczesną jesienią 1874 r. dr Abraham Lissauer z Gdańska wraz z gdańskim malarze Wilhelmem Stryowskim rozpoczęli badania archeologiczne, które trwają do dziś.
Serdecznie pozdrawiam
Tgrabarczyk
Grün - Sob Sty 01, 2005 7:22 pm
Witaj ale gdzie ta pocztówka?
tgrabarczyk - Sob Sty 15, 2005 6:15 pm
Mam nadzieję, że widok cmentarzyska w Odrach już dotarł. Kiepski ze mnie komputerowiec.. Pozdrawiam T. Grabarczyk
|
|